14 Ekim 2015 Çarşamba

Çocuğum haberleri izlesin mi?


   Haberler çocukların kuşkusuz yaş gruplarına hitap etmiyor. Bazen yayınlanmasıyla ilgili eleştiri alan görüntüler bizlerde şok etkisi yaparken çocuklarda nasıl tahribat bırakır bir düşünün.      

   Son günlerde acı üsten acı yaşıyoruz. Televizyonlarda, çevremizde ya da sosyal medyada yaşadıklarımızla ilgili tartışmalar yapıyoruz. Konuşmak bir parça da olsa acıları hafifletir. Fakat bizim kaçırdığımız bir şeyler var. Çözüm bulmaktan ziyade acılarımızı karşılaştırıyor, birbirleriyle yarıştırıyoruz.


Gelelim haber programlarına. Evde çocuğunuz var ve gündeme ilişkin haber bültenleri izlemek istiyorsunuz. Çocuğunuzu oyuncaklarla oyalayıp kaçamak televizyona bakıyorsunuz. İzledikçe omuzlarınız çöküyor, üzülüyorsunuz, öfkeleniyorsunuz, ağlıyorsunuz. Kendinizi o kadar habere kaptırıyorsunuz ki, çocuğunuzun sorduğu sorularla irkiliyorsunuz?
İki yaşındaki kız çocuğuyla yaşanmış diyalog

-          Anne teyze neden ağlıyor?
-          … Oğlu çok hastalanmış ondan çok üzülmüş teyze?
-          Ama neden hastalanmış?
-          …. Yolda yürürken araba çarpmış galiba
-          Heee neden çarpmış araba?
Çocuk beyni böyle işliyor. Neden neden neden? Bir yetişkin olarak bunları cevaplamak hele hele bu zamanda çok zor. Şehit haberlerini, sivil katliamlarını, terörü nasıl anlatabilirsiniz? Bazı görüntüleri biz sindiremiyorken küçücük tertemiz benlikten bunu nasıl beklersiniz?

     Çocuklara olay görüntüleri izletmenin bir çok etkileri var


Çocuklarımıza izleteceğimiz görüntüleri önce bizim izlememiz gerekiyor. Çocuğumuza izletmeden öncede empati kurup ne hissedebileceğini ön görmeliyiz. Açıkçası ben ne izletmemekten ne de olduğu gibi izletmekten yanayım.
Bir okulda müdür bir arkadaşımın 8 yaşındaki kızını gözlemledim. Müdüre hanım kızına 5 yaşından beri dünyadaki gerçekleri öğrensin diye internetten savaş manzaralarını izlettiriyor. Kız çocuğu da kanlar içinde kalan bebeklerin, insanların fotoğraflarına tepki vermeden bakıyor.  Açıkçası benim bile bakamadığım fotoğraflara 8 yaşındaki çocuğun rahatlıkla bakmasına çok şaşırdım. Annesinin devamlı ona izletmesi onda başta travmatik etki oluştursa da bir müddet sonra çocuk bu fotoğraflara alışmıştı.  Empati kurun, eğer normalleştirmezse nasıl altından kalkabilsin?


Çocuklarımıza hiç izletmemek de doğru değil bence. Bu sefer dünyayı toz pembe görüyorlar ve bulundukları şartların kıymetini bilmiyorlar. Çocuğunuzu çok iyi gözlemleyin ve onu anlamaya çalışın. Çocuğunuz yaş grubuna göre yaşadıklarımızı ona basitleştirerek ve abartmayarak anlatın. Eğer 5 yaş altıysa masallaştırabilirsiniz. Daha büyüklere olayların videolarını ve fotoğraflarını önceden siz izleyip, çocuğunuza gösterebileceklerinizi seçin. Ve ona eksiksiz, anlayacağı dilde cevap vermek için önceden kafanızda cümlelerinizi kurun.