Haberler
çocukların kuşkusuz yaş gruplarına hitap etmiyor. Bazen yayınlanmasıyla ilgili
eleştiri alan görüntüler bizlerde şok etkisi yaparken çocuklarda nasıl tahribat
bırakır bir düşünün.
Son günlerde
acı üsten acı yaşıyoruz. Televizyonlarda, çevremizde ya da sosyal medyada
yaşadıklarımızla ilgili tartışmalar yapıyoruz. Konuşmak bir parça da olsa
acıları hafifletir. Fakat bizim kaçırdığımız bir şeyler var. Çözüm bulmaktan
ziyade acılarımızı karşılaştırıyor, birbirleriyle yarıştırıyoruz.
Gelelim
haber programlarına. Evde çocuğunuz var ve gündeme ilişkin haber bültenleri
izlemek istiyorsunuz. Çocuğunuzu oyuncaklarla oyalayıp kaçamak televizyona
bakıyorsunuz. İzledikçe omuzlarınız çöküyor, üzülüyorsunuz, öfkeleniyorsunuz,
ağlıyorsunuz. Kendinizi o kadar habere kaptırıyorsunuz ki, çocuğunuzun sorduğu
sorularla irkiliyorsunuz?
İki
yaşındaki kız çocuğuyla yaşanmış diyalog
-
Anne
teyze neden ağlıyor?
-
…
Oğlu çok hastalanmış ondan çok üzülmüş teyze?
-
Ama
neden hastalanmış?
-
….
Yolda yürürken araba çarpmış galiba
-
Heee
neden çarpmış araba?
Çocuk beyni
böyle işliyor. Neden neden neden? Bir yetişkin olarak bunları cevaplamak hele
hele bu zamanda çok zor. Şehit haberlerini, sivil katliamlarını, terörü nasıl anlatabilirsiniz?
Bazı görüntüleri biz sindiremiyorken küçücük tertemiz benlikten bunu nasıl
beklersiniz?
Çocuklara olay görüntüleri izletmenin bir çok etkileri var
Çocuklarımıza
izleteceğimiz görüntüleri önce bizim izlememiz gerekiyor. Çocuğumuza izletmeden
öncede empati kurup ne hissedebileceğini ön görmeliyiz. Açıkçası ben ne
izletmemekten ne de olduğu gibi izletmekten yanayım.
Bir okulda
müdür bir arkadaşımın 8 yaşındaki kızını gözlemledim. Müdüre hanım kızına 5
yaşından beri dünyadaki gerçekleri öğrensin diye internetten savaş
manzaralarını izlettiriyor. Kız çocuğu da kanlar içinde kalan bebeklerin,
insanların fotoğraflarına tepki vermeden bakıyor. Açıkçası benim bile bakamadığım fotoğraflara
8 yaşındaki çocuğun rahatlıkla bakmasına çok şaşırdım. Annesinin devamlı ona
izletmesi onda başta travmatik etki oluştursa da bir müddet sonra çocuk bu
fotoğraflara alışmıştı. Empati kurun,
eğer normalleştirmezse nasıl altından kalkabilsin?
Çocuklarımıza
hiç izletmemek de doğru değil bence. Bu sefer dünyayı toz pembe görüyorlar ve
bulundukları şartların kıymetini bilmiyorlar. Çocuğunuzu çok iyi gözlemleyin ve
onu anlamaya çalışın. Çocuğunuz yaş grubuna göre yaşadıklarımızı ona
basitleştirerek ve abartmayarak anlatın. Eğer 5 yaş altıysa
masallaştırabilirsiniz. Daha büyüklere olayların videolarını ve fotoğraflarını
önceden siz izleyip, çocuğunuza gösterebileceklerinizi seçin. Ve ona eksiksiz, anlayacağı dilde cevap vermek için önceden kafanızda
cümlelerinizi kurun.